درمان التهاب تاندون مچ پا

تاندون آشیل پا یک تاندون بلند است که عضلات پشتی پا را به سمت پایین پا متصل می‌کند. هنگامی که این تاندون آسیب می‌بیند و التهاب می‌کند، به عنوان التهاب تاندون آشیل پا شناخته می‌شود و باید روش های درمان التهاب تاندون مچ پا را دنبال کنید. این التهاب معمولاً در ناحیه پایین پا به قرارگیری تاندون مشخص می‌شود و باعث درد، سفتی، التهاب و سایر علائمی مانند ورم و تورم در این ناحیه می‌شود.

یکی از شایع‌ترین انواع التهابات تاندون، تاندونیت مچ پا است که به دلیل فشارهای ناشی از حرکات تکراری یا آسیب‌های مکرر ایجاد می‌شود. این عارضه با ایجاد مشکلات و ضعف حرکتی می‌تواند انجام فعالیت‌های روزمره را دشوار کرده و زندگی فرد مبتلا را مختل کند. در صورت مشاهده علائم اولیه، در اسرع وقت به متخصص ارتوپد مراجعه کنید. تشخیص دقیق و به‌ موقع می‌تواند روند بهبودی را سرعت ببخشد و از بروز عوارض و آسیب‌های بیشتر جلوگیری کند.

آشیل پا کجاست؟

اتصال عضلات به استخوان با تاندون‌ انجام می‌شود. بزرگ‌ترین تاندون، تاندون آشیل است. تاندون پرونئال نیز مسئولیت ثبات مچ پا و حرکت را بر عهده دارد. تاندون آشیل، یک تاندون بزرگ و قوی است که از عضله تاپانکیلیس آغاز می‌شود و تا قسمت پایین پا ادامه می‌یابد. در واقع، تاپانکیلیس عضله‌ای است که از پاشنه پا آغاز شده و در زیر پا و حاشیه داخلی آن به پایان می‌رسد. طول تاندون آشیل حدود 15 سانتی متر است و وظیفه آن پشتیبانی از وزن بدن و بهبود حرکات مختلف فعالیت‌های روزانه می‌باشد. از جمله این فعالیت‌های مهم می‌توان به راه رفتن و ورزش کردن اشاره کرد.

التهاب تاندون مچ پا چیست؟

التهاب تاندون مچ پا، یک حالت التهابی است که معمولاً در ناحیه پشت مچ پا، به خصوص در نقطه اتصال آخرین قسمت پا به کعب پا، رخ می‌دهد. نام آشیل به این علت به آن داده شده است که این التهاب بیشتر در ورزشکاران بسکتبال آشیل (Basketball) مشاهده می‌شود.

تاندون (زردپی) بافت نواری محکم و نرمی است که ماهیچه‌ها را به استخوان‌ها وصل می‌کند. در صورت تحریک یا التهاب این رشته‌های فیبری ضخیم، درد، سفتی و تورم در اطراف مفصل ایجاد می‌شود. این التهاب به دلیل استفاده مکرر از تاندون ایجاد می‌شود و بیشتر در ورزشکاران یا افرادی که حرکات تکراری در فعالیت‌های روزمره خود دارند، مانند دویدن، دوچرخه‌ سواری یا حمل بارهای سنگین، رخ می‌دهد.

علائم تاندونیت آشیل

علائم التهاب تاندون مچ پا ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• درد و تورم در ناحیه تاندون مچ پا، به خصوص در نقاط اتصال تاندون به استخوان.
• سختی و تنگی در پا و مچ پا.
• سردرد پا و عدم توانایی در حرکت معمول پایی.
• دشواری در قرار دادن وزن بر روی پا، به خصوص پس از استراحت.
• درد پا هنگام بلند نشستن و بلند شدن از زمین.
• استفراغ در ناحیه تاندون.
• نشانه‌های التهاب روی پوست، مانند قرمزی، گرمی و درد.
• سخت بودن حرکت دادن مچ پا به صورت کامل

انواع تاندونیت

انواع شایع تاندونیت مچ پا که با ناراحتی زیادی همراه هستند، عبارتند از:

1. تاندونیت تاندون آشیل (Achilles tendonitis)
2. تاندونیت تاندون پرونئال (Peroneal tendonitis)

علائمی همچون درد مبهم، تورم خفیف، سفتی و حساسیت به لمس عموماً در ناحیه‌ای که تاندون به استخوان متصل می‌شود، ظاهر می‌گردد.

درمان تاندونیت آشیل

برای درمان تاندونیت آشیل راهکارهای درمانی زیادی وجود دارد که عبارت‌اند از:

• استراحت کردن به مدت یک الی دو روز
• کمپرس سرد با کیسه حاوی یخ به مدت 15 الی 20 دقیقه
• بانداژ تحت فشار تاندون با باندهای کشی (توجه داشته باشید که فشار بیش‌ازحد نباشد تا جریان خون در پا دچار اختلال نگردد)
• قرار دادن پا بالاتر از سطح بدن
• می‌توانید از کفش‌ها و کفی‌ها و پدهای طبی برای کاهش فشار به تاندون استفاده نمایید.
• استفاده از داروهای مسکن برای کاهش درد ناشی از تورم آشیل
• تزریق کورتیزون به تشخیص پزشک برای کاهش التهاب تاندون
• شوک درمانی
• فیزیوتراپی
• جراحی برای ترمیم تاندون‌های آسیب دیده
• در صورت صلاحدید پزشک استفاده از آتل یا گچ گیری پا
• تجویز حرکات ورزشی سبک برای تقویت دامنه حرکتی و یا نرمش‌های مفید
• ورزش‌هایی برای تقویت ماهیچه‌های متصل به آشیل برای کاهش و برداشتن فشار از روی آشیل

نمونه جراحی انتقال تاندون مچ پا توسط دکتر بابک اتوکش

علت بروز تاندونیت آشیل چیست؟

این موضوع که بروز این مشکل بیشتر در دوندگان و ورزشکاران شایع است انکار نشدنی است اما وقتی یک فرد عادی دچار تاندونیت آشیل می‌شود به‌احتمال‌زیاد فعالیت فیزیکی محدودی داشته است. تاندونیت آشیل ممکن است به دلایل متفاوتی ایجاد شود که ما برای راحتی در انتقال آن‌ها به شما این عوامل را به دودسته درونی و بیرونی تقسیم‌بندی نموده‌ایم که عبارت‌اند از:

عوامل درونی که در بروز تاندونیت آشیل تأثیرگذار هستند

اکثر افرادی که دچار مشکل تاندونیت آشیل می‌شوند را افراد مذکر تشکیل می‌دهند و معمولاً یکی از عواملی که شما را مستعد بروز این مشکل می‌کند مذکر بودن جنسیتتان است. اگر کف پای شما صاف است یا قوس کف پای شما بیش از اندازه زیاد است نیز در معرض این مشکل قرار دارید. عواملی مثل اضافه وزن و چاقی، افزایش سن، کوتاه بودن ماهیچه‌های پشت ساق پا و همچنین آسیب‌های قبلی که ممکن است برای آشیل به وجود آمده باشد نیز می‌توانند آشیل فرد را برای بروز این مشکل مستعد کنند.

عوامل بیرونی تأثیرگذار

اگر بدون کفش ورزشی بر روی سطوح ناهموار بدوید و یا اینکه سطحی که بر روی آن مشغول دویدن هستید بیش از اندازه سفت و ناهموار باشد یا اینکه از کفش‌های نامناسب برای ورزش‌هایی مانند دوندگی، فوتبال و … استفاده کنید و یا اینکه میزان و شدت و یا مدت ورزش خود را به‌صورت ناگهانی تغییر داده و زیاد نمایید همه این عوامل می‌توانند باعث شوند که شما به تاندونیت آشیل دچار گردید. تحقیقات نشان می‌دهد افراد زمانی که ورزش‌های شامل پریدن انجام می‌دهند و یا اینکه از آنتی بیوتیکهای فلوروکینولون استفاده می‌کنند بیشتر در معرض خطر تاندونیت آشیل هستند و احتمال بروز این مشکل برای این دسته از افراد نیز بیشتر است.

علت تشدید التهاب تاندون آشیل

التهاب تاندون آشیل (تاندون پا) در بعضی از موارد ممکن است شدیدتر شود. علل شدیدتر شدن التهاب تاندون آشیل می‌توانند عبارت باشند از:

1. تکرار آسیب: اگر فعالیت‌هایی که باعث آسیب به تاندون آشیل می‌شود را به صورت مکرر انجام دهید، احتمال افزایش شدید التهاب و درد وجود دارد. به عنوان مثال، ورزش‌هایی که نیاز به پرش یا شتاب دارند ممکن است منجر به تنش و آسیب تاندون آشیل شوند.

2. جهش شدید: صعود یا سقوط ناگهانی باعث جهش شدید در تاندون آشیل می‌شود، که ممکن است باعث شدیدتر شدن التهاب شود.

3. فعالیت‌های غیرعادی: انجام فعالیت‌های سنگین، غیرمعمول، یا فعالیت‌هایی که از تاندون آشیل بیشتر استفاده می‌کنند، می‌تواند باعث شدیدتر شدن درد و التهاب در ستون فقرات شود. مثلاً انجام ورزش‌های باشگاهی یا وزنه‌برداری سنگین ممکن است شدیدتر شدن التهاب تاندون آشیل را تسریع کند.

تشخیص التهاب تاندون آشیل پا

پزشک در اولین مرحله از ارزیابی، شرح حال کاملی از بیمار می‌گیرد و سؤالاتی در مورد علائم، فعالیت‌های ورزشی یا شغل بیمار می‌پرسد.

تشخیص التهاب تاندون آشیل پا معمولاً توسط یک پزشک تخصصی و با استفاده از تاریخچه بیماری، ارزیابی جسمانی و تست‌های تشخیصی انجام می‌شود. در ادامه توضیحاتی درباره مراحل تشخیص این حالت آمده است:

1. تاریخچه بیماری: پزشک ابتدا درخواست می‌کند که شما در مورد علائم و نشانه‌هایی که دارید، اطلاع دهید. این شامل درد، تورم، احساس گرمی یا قرمزی در منطقه تاندون آشیل پا می‌شود. همچنین، شما باید در مورد فعالیت‌های ورزشی یا روزمره‌ای که ممکن است عامل تحریک تاندون باشند، گزارش دهید.
2. بررسی جسمانی: پزشک ممکن است منطقه تاندون آشیل پا را بررسی کند تا به نقاط درد و تورم دست پیدا کند. او ممکن است شما را بخواهد پاهای خود را حرکت دهید تا وضعیت کمیته را مورد بررسی قرار دهد. پزشک با لمس ناحیه آسیب‌ دیده ممکن است برآمدگی‌هایی را احساس کند که نشان‌ دهنده وجود تورم هستند. همچنین، مچ پا را از نظر قرمزی و تغییرات دمایی مورد بررسی قرار می‌دهد. در این مرحله، پزشک به آرامی مچ پای بیمار را حرکت می‌دهد تا ناحیه آسیب‌ دیده مشخص شود و میزان درد اندازه‌گیری گردد. ممکن است از بیمار خواسته شود تا بر روی پای خود بایستد یا راه برود تا میزان حرکت و سفتی مچ پا بررسی شود. همچنین، در صورت صلاحدید پزشک، ممکن است برای بررسی التهاب تاندون آشیل از تست تنگی و گشادی تاندون استفاده شود. در این تست، پزشک مچ پا را به سمت پایین یا بالا می‌کشد تا میزان انعطاف و کشش تاندون را ارزیابی کند و به تشخیص دقیق‌تر در مورد تاندونیت کمک کند.
3. تست‌های تشخیصی: برخی از تست‌های تشخیصی می‌توانند در تشخیص التهاب تاندون آشیل پا مفید باشند:
   • تست ترکیبی تاندون رفلکس: در این تست، پزشک تا حدی با یک چکمه روی تاندون آشیل پا ضربه می‌زند تا نشانه‌هایی از فعالیت تاندونی را بررسی کند.
   • تست تنگی و گشادی تاندون آشیل پا: این تست با توجه به تغییرات در تندی و تنگی تاندون آشیل پا انجام می‌شود.
   • تصویربرداری پزشکی: تصویر برداری با اشعه ایکس: پزشک در صورت لزوم برای رد شکستگی استخوان یا در رفتگی‌ها عکسبرداری با اشعه ایکس را برای فرد بیمار تجویز کند. در این تکنیک با استفاده از امواج الکترومغناطیسی به بررسی آسیب‌های استخوانی پرداخته می‌شود. با این حال، در برخی موارد، در اثر التهاب تاندون، ممکن است رسوبات کلسیمی در ناحیه آسیب‌ دیده در تصاویر اشعه ایکس یا سونوگرافی مشاهده شود.اولتراسوند (سونوگرافی): در این روش، با استفاده از امواج صوتی، التهاب و پارگی تاندون مچ پا بررسی و ارزیابی می‌شود. در سونوگرافی، تصاویر واضحی از بافت‌های نرم مانند تاندون‌ها و رباط‌ها و همچنین جریان خون در ناحیه اسیب دیده مشاهده می‌شود.

     MRI: در این آزمایش، با استفاده از امواج رادیویی و میدان مغناطیسی، تصاویری دقیق از شدت آسیب ثبت می‌شود. ام‌ آر آی تصاویری از تاندون‌ها و بافت‌های نرم به پزشک ارائه می‌دهد. با این روش، آسیب‌های شدیدتر و مزمن به راحتی قابل تشخیص هستند.

   • تست‌های خونی: میزان التهاب و علائمی مانند افزایش سطح سی‌آرپی (C-reactive protein) و سرعت ترسیم (ESR) در آزمایش خون ممکن است تغییر نشان دهد که به تشخیص التهاب کمک می‌کنند. اگر پزشک به دلیل التهاب به بیماری‌هایی مانند آرتریت روماتوئید یا عفونت مشکوک شود، با درخواست آزمایش خون میزان سی ار پی (پروتئین واکنش‌ پذیر) و سرعت ترسیم خون را بررسی می‌کند. سطح بالای سی آرپی و افزایش سرعت ترسیم معمولاً نشان‌ دهنده التهاب یا عفونت در بدن است.

آیا می‌توان از التهاب تاندون مچ پا جلوگیری کرد؟

شما می‌توانید با انجام اقدامات مناسب مانند گرم کردن قبل از ورزش و داشتن استراحت حین انجام آن از بروز التهاب تاندون مچ پا جلوگیری کنید.

تاندونیت معمولا بر کدام قسمت از مچ پا تاثیر می‌گذارد؟

تاندونیت مچ پا معمولا قسمت پشت مچ پا را درگیر می‌کند، اما می‌تواند بر قسمت داخلی و همچنین قسمت خارجی مفصل مچ پا نیز تاثیر بگذارد.

برای درمان التهاب تاندون مچ پا به چه پزشکی باید مراجعه کرد؟

برای درمان التهاب تاندون مچ پا می‌توانید به پزشکان ورزشی و جراحان و متخصصان ارتوپد مراجعه کنید.

زمان مناسب برای مراجعه به پزشک

اگر پس از چند روز (معمولا 3 روز) علائم کاهش پیدا نکرد و فعالیت‌های روزمره بیمار را مختل کرد، مراجعه به متخصص ارتوپد ضروری است. در صورتی که درمان به‌ موقع انجام نشود، التهاب ممکن است طولانی و شدید شده و منجر به پارگی تاندون شود. برای درمان پارگی تاندون، ممکن است بیمار به جراحی نیاز پیدا کند.

جمع بندی 

در این مقاله معنای تاندونیت آشیل را برایتان شرح دادیم و در ادامه تمامی علت‌های درونی و بیرونی که می‌توانند منجر به این مشکل شوند را برایتان بازگو کردیم و در نهایت روش‌هایی درمانی برای حل این مشکل نیز به شما ارائه دادیم. اما به خاطر داشته باشید که سلامت بدن شما بسیار با اهمیت است و از کنار مسائلی همچون تاندونیت آشیل به‌سادگی عبور نکنید و حتماً به یک متخصص در این زمینه مراجعه نمایید تا ضمن بررسی مشکل شما و معاینات تشخیص نهایی خود را به شما اعلام کند. چرا که در بسیاری از مواقع مشکل شما ممکن است واقعاً آن چیزی نباشد که خودتان گمان می‌کنید و شاید مشکلی که برای مچ پایتان یا تاندون آشیل شما به وجود آمده است با شدت زیادی باشد و متخصص تصمیم بگیرد تجویزهای دیگری برای درمان شما به کار بگیرد.

در بیشتر موارد، تاندونیت با استراحت، فیزیوتراپی و دارو برای کاهش درد به مدت چند هفته تا چند ماه به طور کامل بهبود می‌یابد. اما مهم‌ترین نکته برای بهبودی سریع، مراجعه فوری به متخصص ارتوپد با تجربه است تا با تشخیص درست و زود هنگام از عوارض احتمالی جلوگیری کرده و بیمار هرچه سریع‌تر به فعالیت‌های ورزشی و زندگی روزانه خود بازگردد.