بدشکلی پا و مچ پا ناهنجاری ساختاری ناشی از ناهماهنگی استخوان های پا و مچ پا است. بدشکلی میتواند به صورت مادرزادی (ارثی و از بدو تولد وجود داشته باشد) و اکتسابی (به دلیل آسیبها، مشکلات عصبی، عدم تعادل عضلانی، عفونتها و غیره). مچ پای شما به حفظ تعادل و ثبات بدن شما کمک می کند. مچ پا (ankle) از گروهی استخوان تشکیل شده که توسط عضلات (Muscles) و رباط ها پشتیبانی و حمایت می شود. بیماری ها و مشکلات مختلفی ممکن است در مچ پا ایجاد شود و هریک از بافت های استخوانی، عضلانی و سایر بافت های نرم را دچار آسیب دیدگی کند. بد شکلی پا (deformity of the foot) عبارتی است که برای توصیف مجموعه ای از اختلالات به کار می رود که بر روی استخوان ها، تاندون ها و عضلات پا تاثیر می گذارد. تغییر شکل یا “دفورمیتی مچ پا” یکی از اختلالات و بد شکلی های پا است. درمان بد شکلی مچ پا در کودکان می تواند شامل روش های مورد استفاده برای بد شلی مچ پای بزرگسالان نیز باشد. در این مقاله از دکتر بابک اتوکش قص داریم شما را با دفورمتی و تغییر شکل یا بد شکلی مچ پا آشنا کنیم.
یکی از اساسیترین نقاط بدن مچ پا است که نقش اساسی در استقامت و حتی پیشرفت امور زندگی فرد دارد؛ زیرا اگر مچ پا آسیب ببینید یا کار خود را به درستی نتواند انجام دهد بسیاری از کارهای اساسی زندگی هر فرد مختل خواهد شد.
جهت درمان و راهنمایی در مورد روش درمان و رزرو نوبت می توانید با شماره کلینیک 🏥 (09107214135) تماس حاصل فرمایید.
دفورمیتی مچ پا چیست؟
دفورمیتی مچ پا به شرایطی گفته میشود که شکل و ترازوی استخوانهای مچ پا نامعمول است. این شرایط میتواند به دلیل عوامل مختلفی از جمله بیماریهای ژنتیکی، صدمات، التهاب مفاصل یا بیماریهای دیگر ایجاد شود. انحراف مچ پا میتواند منجر به درد، ناپایداری و مشکلات در راه رفتن یا انجام فعالیتهای روزمره شود.
کشیدگی و گفتگی مداوم مچ پا می تواند نشان دهنده وجود این اختلال باشد و در اکثر موارد پیوستگی مچ پا به 2 دسته تقسیم می شود که عبارتند از پیوستگی مچ پا و تشکیل بافت بین استخوان پاشنه و یکی از استخوان های پا یا پیوستگی استخوان مچ پا و پاشنه. این نوع پیوستگی می تواند باعث یکی شدن استخوان غضروف و حتی بافت فیبروزی شود. پیوستگی چ پا در نیمی از موارد در هر دو پا بوجود می آید.
علل
دفورمیتی مچ پا میتواند به دلیل چندین عامل ایجاد شود. بعضی از علل شایع دفورمیتی مچ پا عبارتند از:
- عوامل ژنتیکی: برخی از انواع دفورمیتی مچ پا به دلیل وجود ژنهایی که باعث تغییر شکل استخوانهای مچ پا میشوند، ایجاد میشوند.
- صدمات: صدمات مچ پا میتواند شامل شکستگی، کبودی و یا آسیب دیدن بافتهای نرم باشد و میتواند باعث تغییر شکل استخوانهای مچ پا شود.
- التهاب مفاصل: بیماریهایی مانند آرتریت روماتوئید، آرتریت پسوریازیسی و آرتریت مفصلی میتوانند باعث التهاب مفاصل و تغییر شکل استخوانهای مچ پا شوند.
- بیماریهای عضلانی-اسکلتی: بعضی از بیماریهای عضلانی-اسکلتی مانند پلیآرتریت نودوزا، سندرم رینود، سندرم ایروین و سندرم هیپرموبیلیتی مفاصل میتوانند باعث تغییر شکل استخوانهای مچ پا شوند.
- عوامل محیطی: استفاده نادرست از کفشهای بیکیفیت، پوشیدن کفشهای بلند تا، وزن بیش از حد، ورزشهای سنگین و یا راه رفتن بر روی سطوح نامناسب میتواند باعث تغییر شکل استخوانهای مچ پا شود.
لازم به ذکر است که در بعضی موارد دلیل دقیق دفورمیتی مچ پا مشخص نیست.
فشار زیاد روی پا یا پوشیدن منظم کفشهای تنگ و نامناسب همگی میتواند منجر به تغییر شکل پا شود. سایر عوامل دخیل در بدشکلی پا عبارتند از صدمات، التهاب و چاقی و همچنین بیماری هایی مانند استئوآرتریت و یا آرتریت روماتوئید.
روش های درمانی دفورمیتی مچ پا
درمان دفورمیتی مچ پا به علت اصلی و شدت شرایط بستگی دارد. در برخی موارد، فیزیوتراپی یا ارتوز ممکن است برای بهبود ترازوی استخوانها و کاهش درد توصیه شود. در موارد شدیدتر، جراحی ممکن است برای اصلاح انحراف و بازگرداندن عملکرد طبیعی به مچ پا لازم باشد.
هیچ درمان دارویی موثر نیست و تنها گزینه اصلاح ناهنجاری از طریق جراحی است. ممکن است یک پای کمی تغییر شکل یافته با بریس و ارتزهای خاص اصلاح شود، اما بدشکلی شدیدتر پا ممکن است نیاز به جراحی داشته باشد.
معمولا در ابتدا از روش های غیر جراحی برای درمان 🩺 این اختلال استفاده می شود و بیمار باید استراحت کند و مدتی از حرکت دادن پای خود بپرهیزد که در این روش از میزان درد کاسته می شود و به صورت موقتی است. روش های غیرجراحی (non-surgical) می توانند برای آن دسته از بیماران مبتلا به این اختلال سودمند باشد که هیچگونه علائمی ندارند و مشکل آن ها در عکس برداری (photography) از پا برای تشخیص سایر مشکلات این ناحیه از قبیل گرفتگی مزمن مچ پا مشخص شده است. در افرادی که دچار درد دائمی هستند و به روش غیر جراحی پاسخ نمی دهند، متخصص تصمیم به انجام عمل جراحی برای خارج کردن بافت بهم چسبیده می گیرد. در اکثر موارد، پزشک (Doctor) برای جلوگیری از پیوستگی مجدد این ناحیه از یک بافت دیگر که معمولا چربی است در بین استخوان ها استفاده می کند تا از چسبندگی مجدد این قسمت جلوگیری شود.
حال اگر این مشکل به صورت مادرزاد در فرد وجود داشته باشد یا به واسطه حادثهای دفورمیته پا ایجاد شده باشد، چطور میتوان آن را درمان کرد؟ باید گفت که این مشکل خوشبختانه قابل درمان است. کافی است تا به متخصص مچ پا مراجعه کنید تا به راحتی آن را درمان کنید تا زندگی بهتری را ادامه دهید.
روش های درمانی که برای بد شکلی مچ پای کودکان استفاده می شود می تواند همان روش های مورد استفاده برای بزرگسالان باشد. پزشک متخصص (specialist) می تواد براساس شرایط کودک از روش های جراحی و غیر جراحی استفاده کند که این روش ها شامل حفظ یکپارچگی صفحه رشد، تداوم رشد و تکمیل رشد پاها است.
انتخاب روش مناسب برای درمان، به علت بروز بدشکلی بستگی دارد به گونه ای که اگر بد شکلی پا به دلیل آسیب دیدگی در تصادف بوجود آمده باشد، گاهی اوقات می توان از انجام عمل جراحی اجتناب کرد، زیرا این اختلال گاهی به صورت خود به خودی بهبود می یابد. پزشک قبل از انجام عمل، به شما پیشنهاد می ده که از کفش طبی، کفی طبی، اسپلینت و برخی دارو ها استفاده کنید.
با توجه به این که این روش های غیر جراحی می تواند به کاهش یا رفع درد کمک کند، اما باعث اصلاح بد شکلی و دفورمیتی مچ پا نخواهد شد. در صورتی که روش های غیر جراحی تاثیری در بهبود پا یا کاهش درد نداشته باشد، متخصص عمل جراحی انجام می دهد. اگر پای شما دچار بد شکلی و دفورمیتی شده، باید به پزشک فوق تخصص مچ پا در زمینه درمان بد شکلی های پا که تخصص و مهارت بالایی دارد مراجعه کنید. توجه داشته باشید که اگر آسیب دیدگی شما برای درمان به عمل جراحی نیاز داشته باشد، اولین عمل جراحی که روی آن انجام می شود بسیار مهم و حائز اهمیت است.
روشهای اصلاح ناهنجاری پا و مچ پا
ناهنجاریهای خفیف پا و مچ پا را میتوان با استفاده از روشهای غیر جراحی از جمله فیزیوتراپی، ارتز، کفش و دارو اصلاح کرد. اما ناهنجاریهای شدید پا و مچ پا نیاز به جراحی دارند که با عنوان استئوتومی شناخته میشوند و تحت بیهوشی عمومی یا منطقهای صورت میگیرند. در طول جراحی ناهنجاری پا و مچ پا، اقدامات زیر انجام میشود:
- یک برش کوچک در محل جراحی ایجاد میشود و قسمت آسیب دیده مورد دسترسی قرار میگیرد.
- قسمتهای اضافی یا ناخواسته استخوان و بافت نرم بریده و برداشته میشود.
- استخوانها مرتب شده، بافتهای نرم آزاد و تاندونها یا رباطها تنظیم میشوند.
- استخوانها در موقعیت صحیح قرار میگیرند و با سیم، پین و صفحات تثبیت میشوند.
- محل برش با بخیه بسته میشود و پانسمان یا بانداژ روی آن قرار میگیرد.
آماده شدن برای جراحی دفورمیتی مچ پا
جراح دفورمیتی مچ پا برای آماده کردن بیمار برای جراحی اقدامات زیر را انجام میدهد:
سلامت عمومی بیمار و شرایط پزشکی او را از طریق آزمایشهای خاص مورد بررسی قرار میدهد.
از بیمار میخواهد که مصرف هر گونه دارو را متوقف کند یا دوز و زمان مصرف آن را تغییر دهد.
از بیمار میخواهد که یک معینه دندانپزشکی انجام دهد و برای جلوگیری از عفونت در بدن اقدام کند.
به بیمار توصیه میکند که چند ساعت قبل از عمل چیزی نخورد و ننوشد و پس از جراحی با امنیت کامل به خانه باز گردد.
معافیت پزشکی سربازی با بیماری دفورمیتی مچ پا
در برخی از شرایط جسمی یا روانی، مشمولان نظام وظیفه قادر به انجام خدمت نیستند. بیماری دفورمیتی مفصل مچ پا یا تغییر شکل مچ پا که به دلیل آسیب دیدگی یا بیماری ایجاد می شود نیز از جمله بیماری هایی است که افراد دارای این عارضه می توانند از خدمت سربازی معاف شوند. مطابق با قوانین موجود سربازی و خدمت وظیفه عمومی، تغییر شکل دادن کف و مچ پای مشمولان و عدم باز و بسته شدن پا، یکی از شرایط دریافت معافیت است که مشمولان وظیفه می توانند نسبت به آن اقدام کنند. به طور کلی می توان گفت، اگر پا از حالت عادی خارج شود و عارضه دفورمیتی ایجاد شده باشد که مانع انجام تمرینات یا پوشیدن پوتین باشد، فرد در شمول معاف دائم قرار می گیرد. افراد توجه داشته باشند، معافیتی که به مشمول تعلق می گیرد به شدت و نوع بیماری بستگی دارد و به 2 دسته تقسیم می شود. در دسته اول افرادی هستند که این بیماری باعث اختلال در راه رفتن آن ها شده و معاف دائم می شوند. در دسته دوم افرادی هستند که این بیماری باعث اختلال (disorder) در راه رفتن آن ها نشده است و فقط از خدمات رزمی معاف هستند.
شایعترین انواع انحراف مچ پا
- پای صاف: این شرایط زمانی رخ میدهد که کف پایی صاف است و باعث میشود پا به سمت داخل بچرخد و مچ پا به سمت بیرون بچرخد.
- کف پای برجسته: این شرایط زمانی رخ میدهد که کف پایی بالاتر از حد معمول است و باعث میشود پا سفت و مچ پا کمتر انعطاف پذیر باشد.
- پای کلوپ: این شرایط بیماریای است که از تولد به دنیا میآید و باعث میشود پا به سمت داخل و پایین بچرخد و باعث انحراف مچ پا شود.
- زانو خوردگی: این یک آسیب شایع است که میتواند در صورت درمان نادرست باعث انحراف مچ پا شود.
نتیجه گیری
دفورمیتی مچ پا یا بد شکلی مچ پا زمانی اتفاق می افتد که مچ پا در اثر برخی بیماری ها یا آسیب دیدگی دچار تغییر شکل شود. برخی از این تغییر شکل ها با روش های غیر جراحی درمان و برای برخی دیگر که با روش غیر جراحی درمان نمی شوند از روش جراحی استفاده می شود. جراحی این بد شکلی ها و مخصوصا اولین جراحی که روی مچ پا انجام می شود اهمیت بسیار زیادی در بهبودی بیمار دارد؛ بنابراین سعی کنید در انتخاب پزشک معالج 👨⚕️ دقت لازم را داشته باشید و برای درمان به متخصصی ماهر، با تجربه (Experienced) و با دانشی به روز مراجعه کنید.
واقعیتش من واسه خواستگاریم که اومده بودن یه مقدار پای من از کوچیکی خیلی کم دفورمیته بود ولی هیچ مشکلی نداشتما ولی چون داماد دید دیگه مجبور شدم میخوام ئدرستش کنم الان 25 سالمه آیا درست شدنی هست یاخیر؟
سلام اصلا جای نگرانی نیست شما به راحتی می تونید این مشکل تون رو حل کنید. لطفا با ما تماس بگیرید تا یک وقت ملاقات با پزشک براتون ثبت کنم و رویه درمانتون انجام بشه.
دکتر اتوکش ممنونم که واسه پدرم وقت گذاشتی و مشکل پاشو حل کردی اگه این پیامم رو دیدی بدون خیلی دوستت داریم. خانواده عارفی پور- تربت جام
درود بر شما. ممنون از ابراز لطفتان. وظیفه ای بود که باید به بهترین نحو در درمان انجام میشد و خداروشکر که به خوبی انجام شد.
از نظر من که یک محقق طب سنتی هستم اکثر این دفورمیته ها درمان شدنیه و در قدیم که امکانات الان وجود نداشت از شکسته بندها کمک میگرفتیم اما حالا که دکترین متخصص مانند شما وجود دارند بهتره که قیمت ها رو مناسب تر کنیم تا همه بتونن از نعمت سلامتی پا استفاده کنند.
درود بر شما و ممنون بابت درج نظرتون.
آخه گرونه ما که نمیتونیم بیایم تهران از شهرستان چجوری پس باید درمان بشیم. دخترم دفورمیته پا داره ولی خب چیکار کنیم راهمون دوره و امکانات شهرستان بسیار پایین امیدوارم شعبه شما توی رشت هم افتتاح بشه اگه رشت بیاید میتونم بیام دخترم رو بیارم.
سلام و عرض ادب. امیدوارم به زودی در رشت هم بتونیم خدمات دهی داشته باشیم. ما در خدمت شما هستیم تشریف بیارید
با سلام.دختر۴۲ساله هستم با مشکل نورپاتی حسی وحرکتی.دفورمیتی پا دارم.مدتیه درگیر دیابت.امکان جراحی و خوب شدن شکل ظاهری پا هست؟
سلام من بیماری صافی کف پاداشتم و می خواهم بپرسم امکان جراحی دارم یانه .من 40 سال دارم.اگر جراحی کنم بهبودی در راه رفتنم هست چون همین صافی کف پا باعث شده 25 سال راه نرم والان 25 سال خانه نشین شدم و با واکر راه میرم
مال من نه تنها دوفوریتی هس بله یکی از پاهام از اون
یکی ۲سانتو نیم کوتاه تره فک کنم دیگه درست بشه