سندرم پای بیقرار یا RLS مخفف عبارت انگلیسی Restless Legs Syndrome است که با نام بیماری ویلیس اکبوم نیز شناخته می شود. در واقع این سندرم یک اختلال سیستم عصبی است که در آن فرد بیمار تمایل بسیار زیادی به حرکت دادن پای خود داشته و این کار را به صورت کاملا غیر ارادی انجام می دهد. سندرم پای بیقرار معمولا در زمان استراحت خود را نشان می دهد یا شدت آن افزایش می یابد و به همین دلیل پزشکان آن را به عنوان یک اختلال خواب می شناسند. با ما همراه باشید، در ادامه مقاله قصد داریم به علائم، علل و روش های درمانی این اختلال بپردازیم.
شاید برای شما یا شخصی در اطرافتان پیش آمده باشد که به صورت غیرارادی پاهای خود را تکان میدهید و هیچ کنترلی روی آنها ندارید. ممکن است احساس درد، کشیدگی و مورمور در پاها داشته باشید و این مشکلات فقط با تکان دادن پا آرام گیرد.
این احساس که سندرم پای بیقرار نام دارد در تمامی نقاط پا ممکن است اتفاق بیوفتد و هنگام خوابیدن شما را آزار دهد. در این مقاله از دکتر بابک اتوکش قصد داریم شما را با این سندرم و راه های درمان آن آشنا کنیم. پس تا پایان مقاله با ما همراه باشید.
سندرم پای بیقرار چیست؟
سندرم پای بیقرار یک اختلال سیستم عصبی است که سبب می شود بیمار تمایل بسیار شدیدی به تکان دادن پاهای خود داشته باشد. این بیماری با نام بیماری ویلیس اکبوم نیز شناخته می شود و چون معمولا زمانی که افراد در حال استراحت هستند اتفاق می افتد یا تشدید می شود، پزشکان آن را یک اختلال خواب می دانند و توصیه می شود افراد حتما به دنبال رفع این مشکل باشند.
با توجه به این که هرکسی ممکن است به این بیماری دچار شود، این بیماری در زنان شایع تر از مردان است و احتمال این که در افراد میانسال علائم شدیدتری داشته باشد، بیشتر است. سندرم پای بیقرار می تواند به صورت اولیه یا ثانویه باشد و بسیاری از افراد می توانند بیماری خود را در خانه درمان کنند. بهتر است بدانید سندرم پای بیقرار معمولا به دلیل ترکیبی از عوامل روانی و جسمانی ایجاد می شود.
علائم
احساس خارش، درد، سوزن سوزن شدن، سوزش و کشیدن پاها که فرد را آزار می دهد و برای رفع آن سعی می کند پاهای خود را تکان دهد. این احساسات می تواند فقط در یک طرف بدن یا هر دو طرف ایجاد شود و یا از یک طرف بدن آغاز و به طرف دیگر بدن انتقال یابد. شدت علائم در سندرم پای بیقرار از خفیف تا شدید و غیر قابل تحمل متغییر است و علاوه بر پا ممکن است دیگر قسمت های بدن از جمله بازو ها، قفسه سینه و سر را نیز در گیر کند. علائم این بیماری معمولا با تاریک شدن هوا شدید تر می شوند و با روشن شدن هوا در هنگام صبح کاهش می یابند و به همین دلیل است که بیماران مبتلا به این اختلال معمولا صبح می توانند بخوابند. علائم سندرم بیقرار بر روی سبک زندگی افراد تاثیر بسیار زیادی می گذارد، بنابراین توصیه می شود در صورت بروز هر گونه علائمی به پزشک متخصص مراجعه کنید و درد و بیماری خود را کنترل و قابل تحمل کنید.
علت بروز سندرم پای بیقرار
- بارداری به خصوص در سه ماه آخر
- کمبود آهن
- مرحله نهایی بیماری کلیه و همودیالیز
- مصرف دارو های ضد تهوع و ضد استفراغ
- مصرف دارو های ضد روان پریشی
- مصرف دارو های ضد افسردگی که باعث افزایش سروتونین می شود.
- مصرف برخی دارو های ضد سرماخوردگی و آلرژی
- کمبود خواب و اختلالات خواب
- نوروپاتی یا آسیب به اعصاب محیطی
- مصرف بیش از حد الکل، نیکوتین و کافئین
- ابتلا به بیماری های مزمن پارکینسون و ام اس
- دیابت
- مصرف دارو های ضد انعقادی
- مصرف دارو های ضد ویروسی
- واریس و نارسایی مزمن وریدی
- بارداری به خصوص در سه ماه آخر
- فقر شدید آهن
- مصرف بیش از حد کافئین
- بیماری کلیه و همودیالیز در مرحله نهایی
- مصرف برخی دارو های ضد استفراغ و تهوع از جمله پروکلرپرازین یا متوکلوپرامید
- مصرف برخی دارو های ضد روان پریشی از جمله مشتقات هالوپریدول یا فنوتیازین
- مصرف برخی دارو های ضد افسردگی از جمله فلوکستین یا سرترالین که باعث افزایش سروتونین در بدن می شود.
- مصرف برخی دارو های ضد آلرژی و سرماخوردگی از جمله دیفن هیدرامین و آنتی هیستامین های قدیمی
- سبک زندگی که فرد در آن کمبود خواب دارد.
- اختلال خواب مانند آپنه
- مصرف بیش از حد الکل
- نوروپاتی محیطی
- بیماری های مزمن و طولانی مدت از جمله پارکینسون و دیابت
- مصرف بیش از حد نیکوتین
درمان سندرم پای بیقرار
در مورد روش های درمانی سندرم پای بیقرار در واقع می توان گفت این بیماری درمان قطعی ندارد و اگر علت بوجود آمدن آن بیماری خاصی باشد، پزشک سعی می کند بیماری را رفع با کمک درمان های حمایتی تا حدودی مشکلات بیمار را حل کند. درمان های حمایتی شامل موارد زیر است:
- عدم مصرف کافئین
- تنظیم برنامه خواب
- مصرف دارویی مانند دوپامینرژیک که بر روی انتقال دهنده عصبی دوپامین در مغز تاثیر می گذارد.
- عدم مصرف دخانیات
- انجام ورزش به صورت منظم
- مصرف پرامیپکسول، روتیگوتین و روپینیرول برای کسانی که علائم آن ها در دامنه متوسط تا شدید قرار دارد.
- عدم مصرف الکل
- ماساژ درمانی به خصوص در ناحیه پاها
- مصرف برخی دارو های ضد تشنج از جمله کاربامازپین، گاباپنتین و…
- استفاده از حمام آب گرم
- استفاده از کمپرس یخ
- استفاده از برخی ویبراتور ها با مشورت پزشک
- مصرف نوعی آرام بخش به نام بنزودیازپین که به خواب افراد کمک می کند. اما این دارو ممکن است در طول روز سبب خواب آلودگی بیمار شود.
- حمام آب گرم و ماساژ پاها
- استفاده از کمپرس آب گرم یا آب سرد بسته به شرایط بیمار
- استفاده از تکنیک های آرام کننده مانند یوگا و مدیتیشن به خصوص قبل از خواب
- برنامه ریزی برای خواب و حفظ بهداشت خواب
- ورزش و تمرین معتدل و آرام
- اجتناب از مصرف کافئین و خوراکی های حاوی آن
- عدم مصرف الکل و سیگار
- مصرف مکمل های حاوی آهن
- مصرف فولیک اسید
- مصرف ویتامین گروه ب و منیزیم
جمع بندی
سندرم پای بیقرار بیماری است که در آن فرد بیمار به دلایل مختلفی تمایل به تکان دادن پاهای خود دارد. این بیماری با تاریک شدن هوا تشدید می یابد و به همین دلیل نوعی اختلال خواب محسوب می شود و بیماران مبتلا به آن معمولا هنگام صبح که علائم آن ها کاهش می یابد، می خوابند. روش های درمانی که برای سندرم پای بیقرار استفاده می شود شامل مصرف برخی دارو ها با تجویز پزشک و درمان های حمایتی است.
سندرم پای بیقرار یا آر ال اس، اختلالی دراز مدت است که باعث می شود فرد پایش را تکان دهد. فرد مبتلا به این عارضه احساس گزگز، مورمور، سوزش، درد، کشش یا حرکت حشرات روی پوستش را دارد که فرد را مجبور به تکان دادن پاها برای رفع این احساس ها می کند.
با توجه به این که این سندرم معمولا هنگام خواب پاها را تحت تاثیر قرار می دهد، به آن اختلال خواب نیز گفته می شود. سندرم پای بیقرار در هر سنی و برای هر فردی ممکن است اتفاق بیوفتد و با گذر زمان شدت یابد. روش های درمان این بیماری شامل تغییر سبک زندگی، مصرف برخی مکمل ها و اجتناب از الکل، سیگار و کافئین می شود.