شکستگی مچ پا، یکی از شایع ترین آسیبها برای استخوان و مفاصل است. معمولاً عدم توانایی برای راه رفتن، میزان درد و یا نگرانی از شکسته بودن یک استخوان، از علت های مراجعه افراد به اورژانس می باشند. ممکن است هنگامی که به مچ پای شما آسیبی وارد میشود، صدایی مانند خرد شدن یا شکستگی را بشنوید. علائم شکستگی مچ پا شامل موارد زیر میشود:
- درد شدید در محل شکستگی
- تورم و قرمزی در محل شکستگی
- محدودیت در حرکت مچ پا
- بد شکلی و تغییر شکل مچ پا
- برخی افراد ممکن است صدای خرد شدن استخوان را بشنوند
در برخی موارد، شکستگی مچ پا ممکن است بدون علائم ظاهری باشد، اما در صورتی که به هر یک از علائم فوق دچار شدهاید، بهتر است به یک پزشک مراجعه کنید تا بررسی و درمان مناسبی برای شما تعیین شود. در بعضی از موارد، شکستگی مچ پا ممکن است نیاز به ترمیم جراحی داشته باشد، بنابراین بهتر است به زودی به یک پزشک مراجعه کنید تا مشکل شما تشخیص داده شود.
بیشتر بدانید: همه چیز درباره شکستگی مچ پا
ممکن است گاهی اوقات مچ پا فقط دچار پیچخوردگی شده باشد و فرد احساس کند که شکستگی رخ داده است. پیچخوردگی یا رگ به رگ شدن مچ پا هنگامی رخ می دهد که کشیدگی یا پارگی رباط رخ داده باشد. اگر مچ پای شما پیچ بخورد، تورم و درد شدیدی را احساس خواهید کرد. درد و تورم با توجه به شدت پیچ خوردگی در هر فردی متفاوت می باشد.
علائم شکستگی مچ پا چیست؟

تمامی شکستگی ها در نقاط مختلف بدن خود را با علائمی نشان می دهند که این علائم به پزشک متخصص کمک می کند تا روش های درمانی مناسب را انتخاب کند. علائم شکستگی مچ پا شامل درد شدید، کبودی، ورم، احساس درد در هنگام لمس قسمت آسیب دیده، دفورمه شدن مچ پا و تغییر شکل، نا توانی در راه رفتن و عدم کنترل وزن مچ پا در هنگام ایستادن می شود.
مهم ترین علل ایجاد شکستگی پا عبارت اند از:
- چرخش یا پیچیدن شدید مچ پا
- سکندری و به زمین افتادن
- ضربه به مچ پا در حین تصادف با اتومبیل
شکستگی مچ پا با پیچ خوردن پا فرق می کند. هنگام پیچ خوردن پا، رباط آن کش می آید یا پاره می شود. شکستگی مچ پا نسبت به کش آمدن رباط، درد بیشتری دارد. بعد از آسیب ممکن است نتوانید روی پای خود بایستید و وزن بدنتان را تحمل کنید. البته این ها همه به نوع شکستگی و علت آن نیز بستگی دارد (برای مثال اینکه شکستگی بر اثر تصادف بوده یا خیر).
تنها راه مطمئن برای اطلاع از علائم شکستگی مچ پا این است که به فوق تخصص مچ پا مراجعه کنید. پزشک برای اینکه نوع آسیب را تشخیص دهد، می تواند آزمایشهای مختلفی را انجام دهد. در ادامه به آن ها اشاره میشود.
- معاینه فیزیکی
- اگر قرمزی در قسمت استخوان مچ پا مشاهده شود، احتمالا شکستگی استخوان است.
- عکسبرداری با اشعه ایکس
- سیتی اسکن تصاویر دقیق تری از استخوان پا در اختیار پزشک قرار دهد.
- امآرآی
- عکسبرداری شکستگیهایی که با اشعه ایکس مشخص نمی شوند را نشان میدهد.
بد شکلی
بد شکلی پا میتواند باعث شکستگی مچ پا شود؛ زیرا این بد شکلی ممکن است باعث تمرکز فشار بر روی یک نقطه خاص در مچ پا شود. این فشار ممکن است شدید شود و باعث شکستگی استخوانهای مچ پا شود. همچنین، بد شکلی پا ممکن است باعث کشیدگی و آسیب به بافتهای نرم مثل عضلات و رباطهای مچ پا شود که میتواند باعث درد و محدودیت در حرکت مچ پا شود؛ بنابراین، در صورتی که به بد شکلی پا دچار شدهاید و علائم شکستگی مچ پا را تجربه میکنید، بهتر است به یک پزشک مراجعه کنید تا بررسی و درمان مناسبی برای شما تعیین شود.
در شکستگی خفیف، معمولا بدشکلی مچ پا اتفاق نمی افتد زیرا شکستگی بسیار کوچکی در استخوان ایجاد شده که با درمان های خانگی و استراحت رفع می شود؛ اما هنگامی که مچ پا دچار شکستگی شدیدی شود، طبیعی است که شکل مچ پا تغییر کند و شکل بدی داشته باشد.
ناتوانی در راه رفتن
زمانی که مچ پا دچار شکستگی می شود، پا شکل اولیه خود را از دست می دهد و به همین دلیل فرد آسیب دیده نمی تواند راه برود و برای راه رفتن نیازمند استفاده از واکر یا ویلچر است.
عدم کنترل وزن مچ پا در هنگام ایستادن
عدم کنترل وزن مچ پا در هنگام ایستادن ممکن است باعث شکستگی مچ پا شود، زیرا این کار میتواند باعث افزایش فشار بر روی مچ پا شود. اگر وزن بدن شما بیش از حد بالا باشد و شما به صورت پیوسته ایستاده باشید، فشار بیشتری بر روی مچ پا وارد میشود که میتواند باعث آسیب و شکستگی استخوانهای مچ پا شود. همچنین، اگر شما به صورت ناگهانی و با فشار زیاد بر روی مچ پا بایستید، ممکن است باعث شکستگی مچ پا شوید.
برای جلوگیری از شکستگی مچ پا به دلیل عدم کنترل وزن، بهتر است وزن خود را در حد مطلوب نگه دارید و هنگام ایستادن، وزن بدن خود را به طور متوازن بر روی پاهای خود توزیع کنید. همچنین، انجام تمرینات تقویتی برای مچ پا و پاهای خود میتواند به شما کمک کند تا از شکستگی مچ پا جلوگیری کنید.
شکستگی مچ پا با درد شدید و بی ثباتی همراه است و به همین دلیل پایی که مچ آن آسیب دیده نمی تواند وزن بدن را هنگام ایستادن کنترل کند.
درد شدید
درد شدید پا ممکن است باعث شکستگی مچ پا شود؛ زیرا شدت درد میتواند نشاندهنده وجود شکستگی است. شکستگی مچ پا معمولاً به دلیل ضربه شدید به پا، فشار قوی بر روی مچ پا، یا خم شدن شدید پا در زمانی که پا در حال حرکت است اتفاق میافتد. در صورتی که شما به شدت ضربه بخورید یا دچار فشار شدیدی بر روی مچ پا شوید و درد شدیدی در این منطقه تجربه کنید، ممکن است شکستگی مچ پا داشته باشید. همچنین، در صورتی که درد پا شما به صورت پیوسته و بدون تغییر شدت ادامه دارد، نیز ممکن است شکستگی مچ پا داشته باشید.
اغلب درد مچ پا به دلیل شکستگی یا پیچ خوردگی آن ایجاد می شود و با تورم و کبودی همراه است. در صورت بروز هر آسیبی مانند پیچ خوردن (حتی با درد جزئی)، شما باید به پزشک متخصص یا جراح مراجعه کنید. درد مچ پا، گاهی بسیار شدید و یا خفیف است به گونهای که ممکن است هنگام بلند کردن جسمی سنگین، راه رفتن و یا دویدن احساس درد کنید. درد مچ پا می تواند نشانه ی عفونت و یا یک بیماری خاص باشد و یا ممکن است فرد در اثر ورزش و فعالیت نا مناسب دچار پارگی رباط مچ پا شود.
کبودی مچ پا
هنگام در رفتن مچ پا، لیگامانها یا رباط ها آسیب می بینند. لیگامان ها یا رباط های مچ پا، رشته های بافتی محکمی هستند که استخوان های ساق و پا را احاطه کرده و آن ها را به یکدیگر وصل می کنند. زمانی که شما علائم شکستگی مچ پا را احساس کردید، باید به آن نشانه هایی که در پا بروز می کنند، نیز توجه کنید. یکی از این علائم کبودی و ورم کردن مچ پا است که به قرمز یا ارغوانی تغییر رنگ می دهد. زمانی که متوجه این تغییر رنگ شدید، سریعا به پزشک مراجعه کنید.
ورم مچ پا
زمانی که رباط های مچ پا کمی پاره می شوند، ممکن است مفصل آن نیز متزلزل یا شل شود. این پیچ خوردگی باعث درد و تورم زیاد و گاهی اوقات کبودی می شود. ورم مچ پا یکی از نشانه های جدی در در رفتگی و یا حتی شکستگی مچ پا است که باید جدی گرفته شود. در بعضی موارد بالافاصله پس از حادثه مچ پا شروع به ورم کردن می کند؛ اما امکان دارد گاهی اوقات ورم کردگی بعد از دقایقی رخ دهد. در بعضی از موارد لازم است از آتل یا گچ برای درمان استفاده کنید.
احساس درد در هنگام لمس قسمت آسیب دیده
پزشک معالج ممکن است یک معاینه فیزیکی برای تشخیص علائم شکستگی مچ پا انجام دهد. در طول معاینه پزشک، مچ، ساق پا و حتی زانو را نیز بررسی میکند تا مطمئن شود هیچ آسیب دیگری در بقیه نقاط وجود نداشته باشد. بالافاصله پس از حادثه امکان دارد شما احساس درد نداشته باشید و کاملا عادی راه بروید. پس از ساعاتی علائم بروز کرده و شما حتی نمی توانید روی پای خود بایستید و با لمس مچ، احساس درد شدیدی در این نقطه خواهید داشت. در این مرحله سریعا به یک پزشک مراجعه کنید.
دفورمه شدن مچ پا و تغییر شکل
دفورمه شدن مچ پا به معنی تغییر شکل و بد شکلی مچ پا است. اگر مچ پا شما دچار دفورمه شده باشد، ممکن است باعث شکستگی مچ پا شود، زیرا این بد شکلی میتواند باعث تمرکز فشار بر روی یک نقطه خاص در مچ پا شود. این فشار ممکن است شدید شود و باعث شکستگی استخوانهای مچ پا شود. همچنین، دفورمه شدن مچ پا ممکن است باعث کشیدگی و آسیب به بافتهای نرم مثل عضلات و رباطهای مچ پا شود که میتواند باعث درد و محدودیت در حرکت مچ پا شود.
به عنوان مثال، اگر بدون توجه به نوع زمینی که روی آن قدم میگذارید، با یک کفش نامناسب راه میروید، ممکن است باعث دفورمه شدن مچ پا شوید. همچنین، اگر به صورت مکرر و مداوم بر روی پاهای خود ایستاده باشید، ممکن است باعث دفورمه شدن مچ پا شوید. برای جلوگیری از شکستگی مچ پا به دلیل دفورمه شدن، بهتر است از کفشهای مناسب و راحت استفاده کنید و هنگام ایستادن، وزن بدن خود را به طور متوازن بر روی پاهای خود توزیع کنید. همچنین، انجام تمرینات تقویتی برای مچ پا و پاهای خود میتواند به شما کمک کند تا از شکستگی مچ پا جلوگیری کنید.
زمانی که مچ پا پیچ میخورد، رباط ها بر اثر کشیدگی پاره میشوند. اگر این پارگی ها به طور مناسبی درمان نشوند، مچ پا کار خود را به درستی انجام نمیدهد. با ترمیم نادرست، رباط ها شل شده و مفصل مچ پا ناپایدار میشود. این ناپایداری میتواند موجب درد و تورم مفصل شده و زمینه را برای پیچ خوردن مکرر آن فراهم کند. در صورت درمان نشدن این مشکل، بافت رباط به همان شکل جوش خورده و مچ چا دفورمه میشود. در نهایت ممکن است به عمل جراحی برای بازسازی رباط نیاز پیدا کنید.
کلام آخر
در این مقاله سعی شد تا درباره مهمترین علائم شکستگی مچ پا و تشخیص به موقع آن صحبت شود. این نکته را به خاطر بسپارید که تشخیص به موقع شکستگی بسیار مهم است و اگر در این امر سهل انگاری شود میتواند اثار جبران ناپذیری را به همراه داشته باشد. بعد از حادثه سعی کنید به نزدیک ترین پزشک مراجعه کنید. بسته به شدت شکستگی، 4-7 هفته طول می کشد تا استخوانها به طور کامل بهبود یابند. همچنین چند ماه طول میکشد تا بیماران بتوانند به طور کامل راه بروند و دامنه حرکت مفصل خود را به دست آورند.