ورم مچ پا و روی پا به دلایل مختلفی ممکن است اتفاق بیفتند. موارد خفیف این عارضه بسیار شایع و معمولأ فرد را دچار مشکل حاد و شدیدتر نمیکند. بهعنوان نمونه در خانمهای باردار چنانچه ورم با تهوع و استفراغ و اختلاط بینایی مانند تاری دید همراه بود، حتماً باید به فوق تخصص مچ پا مراجعه شود.
پس باید علت ورم پا و مچ پا را حتماً شناخته و برای درمان آن اقدام کرد. از جمله متداولترین علل درد و تورم مچ پا میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- ایستادن، نشستن و پیادهروی طولانیمدت
- ضربه و آسیب فیزیکی
- مصرف برخی داروها: برخی داروهای دیابت و قلب باعث انباشته شدن آب و مایعات در مچ پا میشوند.
- عفونت بافتهای بدن: واکنش سیستم ایمنی بدن به عفونتها با تجمع گلبولهای سفید و مایعات، هورمونها و… در مچ پا همراه است.
- ادم مچ پا: بیماری ادم یا بادکردن لنف پا، بعد از عمل جراحی خروج غدد لنفاوی یا صدمه دیدن این غدد ایجاد میشود.
- لخته شدن خون: وجود لخته خون در پا، موجب تجمع مایعات و ورم مچ پا میشود.
- عوارض برخی بیماریها: بیماریهای قلبی، کلیوی و کبدی باعث آماس و آب آوردن بدن میشوند.
- بارداری: از عوارض شایع و اغلب بدون خطر در دوران بارداری
- و …
در ادامه مقاله قصد داریم به این موضوع به طور مفصل بپردازیم.
فهرست مطالب
ورم مچ پا چیست؟
تورم در هرکدام از نواحی پا، ساق و مچ پا ناشی از تجمع مایع در آن عضو است. چنانچه ورم مچ پا در اثر تجمع مایعات بدن در این ناحیه به وجود آید، معمولأ بدون درد است. مگر در مواردی که در اثر ضربه، دردناک و غیرقابلتحمل خواهد بود. این عارضه ممکن است در هر دوپا یا در یکی از پاها رخ دهد. در این صورت ورم در هرکدام از پاهای راست یا چپ علت مخصوص به خود را دارد.
در برخی موارد به علت صدمات جزئی، مچ پا دچار ورم میشود. در این حالت درمان و کنترل درد بهآسانی انجام میشود و با استفاده از درمانهای خانگی مثل بانداژ، استراحت و کمپرس یخ قابلدرمان هستند.
توجه داشته باشید تورم و درد ناحیه مچ پا خودبهخود رخ نمیدهد. اگر عامل یا فعالیتی مثل ورزشکردن یا مصرف برخی داروها و حساسیت غذایی باعث ایجاد ورم شده است، با تغییر سبک زندگی و رژیم غذایی از تشدید و ادامه این بیماری جلوگیری کنید.
علت ورم در قسمت مچ پا بدون درد چیست؟
آیا میدانید بروز تورم در ناحیه مچ پا به دلیل جمعشدن مایعات است که معمولاً خطرناک نیست؟ ایجاد ورم به علت تأثیر جاذبه زمین در قسمتهای تحتانی بدن مانند ساق پاها و مچ پا بیشتر است. تورم مچ پا بدون درد بیشتر در افراد سالمند دیده میشود که ممکن است در دو طرف بدن و یا نقاط بیشتری باشد.
توجه کنید که علت ورم مچ پا را حتماً بررسی کنید و مطمئن باشید که مربوط به وجود بیماری دیگری نباشد. از علل شایع عارضه ورم مچ پا بدون درد:
- اضافهوزن: گردش خون در افراد با اضافهوزن کاهش مییابد و موجب تجمع مایعات در قسمت تحتانی بدن شامل پا، ساق و مچ پا خواهد شد.
- نشستن و ایستادن به مدت طولانی: زمانی که عضلات فعالیتی نداشته باشند، نمیتوانند مایعات موجود را بهطرف قلب پمپاژ کنند و در قسمت پایین بدن جمع شده و باعث ایجاد ورم در ناحیه ساق و مچ پا میشود.
- استفاده از برخی داروها: استفاده از داروهای استروئیدی، استروژن، تستوسترون، ضدافسردگی، ضدالتهابی مثل آسپرین و ایبوپروفن باعث جمعشدن آب در پاها میشود.
- تغییرات هورمون در خانمهای باردار (پره اکلامپسی) و دوران قاعدگی
- افزایش فشارخون
- رفتن به ارتفاعات بالا
- مسافرتهای طولانیمدت با قطار، اتوبوس و …
راههای درمان ورم مچ پا
برای درمان ورم مچ پا باید علل آن مشخص شود. چنانچه عارضه مچ پا با درد شدید همراه باشد، باید به جراح مچ پا برای انجام اقدامات لازم مراجعه کرد. اما بهطورکلی اقدامات زیر برای عارضه تورم مچ پا از خفیف تا شدید انجام میشود:
- کمپرس یخ: در مواقعی که مچ پا دچار گرفتگی و درد شده باشد، استفاده از کمپرس سردوگرم بهترین درمان خواهد بود. ابتدا کمپرس گرم را 20 دقیقه و سپس از کمپرس یخ یا سرد به مدت 20 دقیقه روی موضع قرار دهید.
- مصرف دارو: برخی داروهای مسکن بدون نسخه مانند ایبوپروفن، استامینوفن و ناپروکسن سدیم نقش زیادی در کاهش درد ناحیه مچ پا دارند.
- استراحت: اغلب ورمهای مچ پا ناشی از ایستادن و تحمل وزن زیاد بدن است؛ بنابراین استراحت کردن بهترین و مؤثرترین روش برای درمان ورم آن خواهد بود.
- فیزیوتراپی: روش درمان غیردارویی که بهمنظور کاهش درد و ورم، بازیابی توان عضلات و افزایش تحرک مفاصل در جهت بهبود عملکرد و جلوگیری از بروز مجدد عارضه انجام میشود.
- جراحی: در برخی موارد در اثر ضربات شدید و ناگهانی که فرد دچار شکستگی مچ پا یا عوارض ناشی از دیابت، ورم خطرناکی در ناحیه مچ پا بروز میکند، گزینه نهایی و بهترین راه انجام عمل جراحی توسط جراح مچ پا است.
چه زمانی باید برای ورم کردن مچ پا به پزشک مراجعه کنیم؟
ایجاد و بروز ورم در ناحیه مچ پا نباید موجب نگرانی شود. چون در اغلب موارد در اثر خستگی و ایستادن زیاد و … که با تغییر موقعیت، استراحت و ماساژ دادن بهبود مییابد. اما با وجود برخی علائم و نشانهها باید سریعاً به پزشک مراجعه و جهت برخی کارهای اورژانسی اقدام کرد.
چنانچه یکی از موارد یا علائم زیر را دارید، حتماً به پزشک خود یا فوق تخصص مچ پا مراجعه کنید:
- دچار بیماری کلیوی، کبدی یا قلبی – عروقی هستید.
- مچ پا دچار قرمزی شده و هنگام لمس و دست زدن گرما احساس میکنید.
- دمای بدنتان از حد نرمال و طبیعی بالاتر است.
- خانمهای باردار با ورمهای شدید و ناگهانی
- درمانهای خانگی مانند کمپرس، داروهای مسکن و … مؤثر نبوده است.
- با گذشت زمان، ورم بیشتر شود.
چنانچه ورم مچ پا با علائم یا نشانههایی همچون سرگیجه، گیجی، ضعف، درد و فشار در ناحیه قفسه سینه و مشکلات تنفسی همراه بود، هر چه سریعتر به نزدیکترین مرکز درمانی یا بیمارستان مراجعه تا اقدامات اورژانسی درمورد شما انجام و از سایر عوارض بعدی جلوگیری شود.
جمعبندی
ورم مچ پا عارضه خطرناکی نیست. اغلب افراد در اثر ایستادن، نشستن و یا پیادهرویهای زیاد دچار تورم مچ پا میشوند. با استراحت، ماساژدادن و برخی درمانهای خانگی میتوان از تشدید آن جلوگیری کرد.
در خانمهای باردار بروز این عارضه کاملاً طبیعی است اما اگر با سرگیجه و درد و … همراه بود، حتماً به فوق تخصص مچ پا مراجعه شود. اما در بیماران قلبی، کبدی و کلیوی این عارضه طبیعی نیست و باید توسط پزشک معالج خود ویزیت و معاینه شوند. همچنین افرادی که در اثر واردآمدن ضربه ناگهانی دچار شکستگی مچ پا میشوند، حتماً باید توسط جراح مچ پا جراحی شوند.