زمانی که میزان اسید اوریک در خون و بافت های بدن افزایش یابد، نقرس به عنوان یک اختلال متابولیکی بوجود می آید. افزایش میزان اسید اوریک در بافت مچ پا باعث تشکیل کریستال های سوزنی شکلی می شود و تورم و التهاب با خود به همراه دارد. حمله نقرس معمولا در نیمه شب بصورت ناگهانی اتفاق می افتد و فرد را با سوزش از خواب بیدار می کند. در این حمله مفصل مچ پا حساس، گرم، متورم و دردناک می شود. در این مقاله قصد داریم شما را با این عارضه و روش های درمان آن آشنا کنیم.
فهرست مطالب
نقرس چیست؟
نقرس عارضه ای است که در آن مفاصل بدن دچار التهاب می شوند. در واقع می توان گفت این عارضه زمانی بوجود می آید که اسید اوریک موجود در خون که هنگام تجزیه ماده موجود در پروتئین و دیگر مواد غذایی ایجاد می شود، به دلایل مختلفی افزایش یابد و موجب تشکیل کریستال هایی در مفاصل شود. با تشکیل کریستال های اسید اوریک در مفاصل، سیستم ایمنی بدن انسان به صورت طبیعی با آن ها مبارزه کرده و موجب قرمزی، احساس درد شدید به خصوص در هنگام خواب شبانه، تورم و … می شود. نقرس بیشتر در مردان دیده می شود و اگر کسانی که به این بیماری دچار هستند آن را نادیده بگیرند، ممکن است دچار بی حرکتی مفاصل و از دست دادن حالت طبیعی آن ها شوند.
دلایل نقرس
- مصرف بیش از حد الکل به خصوص آبجو می تواند خطر ابتلا به نقرس را افزایش دهد.
- جنسیت در بروز نقرس یک عامل بسیار مهم است به طوری که احتمال بروز این بیماری در آقایان 7 تا 9 برابر بیشتر از خانم ها است و احتمال این بیماری در سنین بعد از یائسگی خانم ها افزایش می یابد.
- اضافه وزن شدید و بدون کنترل
- مصرف بیش از اندازه گوشت قرمز، جگر و مغز در رژیم غذایی
- مصرف بیش از اندازه غذاهای فرآوری شده و منجمد
- مصرف بیش از اندازه نوشیدنی های سرشار از ساکارز یا فروکتوز
- مصرف بیش از اندازه کربوهیدرات
- مصرف بیش از اندازه غذاهای دریایی
- ابتلا به دیابت، کلسترول و فشار خون بالا
- ابتلا به بیماری های قلبی
- کم کاری تیروئید
- ابتلا به بیماری های کلیوی
- ابتلا به پسوریازیس
- سرطان
- نژاد
- مصرف برخی دارو ها و مکمل ها که باعث تجمع اسید اوریک در خون می شود.
- مصرف دارو های شیمی درمانی
- مصرف دارو های سرکوب کننده سیستم ایمنی
- و …
علائم نقرس
نقرس در اکثر موارد غیر قابل پیش بینی است و شما بدون اطلاع از این که کدام مفصل را درگیر کرده، هفته ها یا ماه ها بدون هیچگونه علائمی ممکن است دچار این عارضه شده باشید. این بی خبری ادامه می یابد تا شبی که با احساس دردی شدید در مچ پا از خواب بیدار شوید. از جمله علائم این بیماری می توان به موارد زیر اشاره کرد که بهتر است در صورت مشاهده هر کدام سریعا به فوق تخصص مچ پا مراجعه کنید:
- دردناک شدن
- تورم و التهاب
- حساسیت به درد
- قرمز شدن یا بنفش شدن مفصل
- احساس گرم شدن مفصل هنگام لمس
- خشکی مفصل
- محدود شدن دامنه حرکتی
- سفت شدن مفصل
- پوسته پوسته شدن و خارش پوست با شروع دوره بهبودی
- در 14 درصد افراد، قبل از نقرس، سنگ کلیه مشاهده می شود.
- پیشرفت نقرس به دیگر مفصل ها و ظاهری شبیه آرتروز
- تورم بافت نرم ناشی از تورم اوره یا توفوس که ممکن است در گوش، انگشتان دست و پا، زانو و آرنج ایجاد شود.
روش های درمان نقرس
روش های درمانی این بیماری با توجه به مرحله بیماری متفاوت است.
-
دارو هایی که برای این بیماری در نظر گرفته می شود به دو صورت زیر است:
- دارو هایی که می تواند سطح اسید اوریک را کاهش دهد و از حمله های نقرسی جلوگیری کند.
- دارو هایی که سبب تسکین درد و کاهش التهاب می شود.
-
روش های درمانی زیر زمانی استفاده می شود که حملات شدید نقرسی اتفاق بیوفتد:
- عدم تحرک مفصل آسیب دیده
- مصرف داروهای ضد التهاب و دارو های تجویزی پزشک
- استفاده از کمپرس یخ به منظور کاهش تورم و درد
-
روش های درمانی به منظور جلوگیری از حملات نقرسی در اینده:
- ایجاد تغییرات در سبک زندگی با رعایت رژیم غذایی و کاهش وزن و ورزش
- کاهش سطح اسید اوریک خون با مصرف دارو های اوریکوزوریک، گزانتین اکسیداز و پگلوتیکاز
- تنظیم دارو های مصرفی که باعث افزایش غلظت اسید اوریک می شود.
- از بین بردن گره های پوستی یا توفی که در اثر بلور های اسید اوریک ایجاد شده است.
- عدم مصرف گوشت قرمز، جگر و غذاهای دریایی مانند تن ماهی، ساردین و قزل آلا
- عدم مصرف نوشیدنی های الکلی و نوشیدنی های حاوی شکر
نقرس مچ پا چگونه تشخیص داده می شود؟
هنگام مراجعه به پزشک، پزشک سوالاتی در مورد رژیم غذایی، دارو های مصرفی و سابقه خانوادگی می پرسد تا از دلایل نهفته بروز بیماری مطمئن شود. سپس دستور انجام آزمایش خون برای تعیین میزان اسید اوریک و تست های دیگر می دهد. پس از آن پزشک برای مطمئن شدن از دلایل التهاب مفصل، از بیمار می خواهد که ام آر آی و سی تی اسکن از مفصل مچ پا انجام دهد. در مرحله آخر با استفاده از سوزنی کوچک، نمونه ای از مایع مفصلی برداشته شده تا بلورهای اسید اوریک زیر میکروسکوپ بررسی شود.
عکس های درمان نقرس توسط دکتر بابک اتوکش
جمع بندی
افزایش میزان اسید اوریک در بافت مچ پا باعث تشکیل کریستال های سوزنی شکلی می شود و تورم و التهاب با خود به همراه دارد که به آن نقرس می گویند. حملات نقرسی معمولا در نیمه شب بصورت ناگهانی اتفاق می افتد و فرد را با سوزش از خواب بیدار می کند و بیمار در مفصل مچ پا احساس درد شدید و گرما می کند. این بیماری علائم مختلفی مانند دردناک شدن مفصل، تورم و التهاب، حساسیت به درد، قرمز شدن مفصل، احساس گرم شدن مفصل هنگام لمس، خشکی مفصل، محدود شدن دامنه حرکتی و سفت شدن مفصل دارد و روش های درمانی آن با توجه به مرحله بیماری مشخص می شود.