آرتروز بیماری است که معمولا در افراد سنین بالا مشاهده می‌شود؛ اما در دیگر افراد نیز ممکن است به دلیل بیماری، عفونت و آسیب دیدگی به مرور زمان ایجاد شود. تشخیص این بیماری توسط فوق تخصص مچ پا و با کمک معاینه فیزیکی، عکس رادیوگرافی،‌ام آر آی و آزمایش خون انجام می‌شود و روش‌های درمانی آن با توجه به شدت آرتروز انواع مختلفی دارد. با ما همراه باشید تا در ادامه مقاله شما را با انواع این بیماری و علائم آن بیشتر آشنا کنیم.

آرتروز مچ پا چیست؟

وجود غضروف در مفصل باعث می‌شود استخوان‌ها به راحتی بر روی هم حرکت کنند؛ اما زمانی که غضروف نازک شود یا از بین برود، استخوان‌ها هنگام حرکت بر روی یکدیگر ساییده می‌شوند. آرتروز مچ پا یا دیگر مفاصل که در افراد بالای 65 سال بیشتر دیده می‌شود، بیماری است که در آن غضروف مچ پا به مرور زمان از بین رفته و استخوان‌ها روی هم ساییده می‌شوند. از بارزترین علائم این عارضه می‌توان به تورم و تغییر شکل مفصل مچ پا اشاره کرد.

انواع آرتروز مچ پا

آرتروز انواع مختلفی دارد و به سه دسته زیر تقسیم می‌شود:

آرتریت روماتوئید

آتریت روماتوئید معمولا از مچ دست آغاز می‌شود و می‌تواند دیگر مفاصل بدن را نیز درگیر کند. این عارضه که اغلب به صورت قرینه در بدن ایجاد می‌شود، در واقع نوعی بیماری خود ایمن است که سیستم ایمنی بدن به سینوویوم حمله می‌کند.

استئوآرتریت

در این عارضه غضروف مفصل به مرور زمان تحلیل رفته و خشکی و سفتی در مفصل ایجاد می‌شود. در واقع با تحلیل غضروف، استخوان‌ها دچار ساییدگی می‌شوند.

آرتریت تروماتیک

آرتریت تروماتیک معمولا پس از یک دوره مصدومیت شدید ایجاد می‌شود و شکستگی یا در رفتگی از دلایل اصلی آن است. این عارضه نیز موجب تخریب و تحلیل غضروف و خشکی و سفتی مفصل می‌شود.

علائم

• احساس درد در هنگام حرکت
• افزایش احساس درد با انجام فعالیت‌های شدید
• حساسیت مفصل به لمس
• تورم به دلیل تولید اضافه مایع مفصلی
• گرما و قرمزی
• مشکل در راه رفتن به دلیل خشکی و سفتی مفصل
• افزایش درد و تورم هنگام صبح
• افزایش درد و تورم پس از استراحت یا نشستن طولانی مدت
• عدم انعطاف پذیری و کاهش دامنه حرکتی مچ پا
• کریپتوس یا شنیدن صدای تق تق یا قیژ قیژ از مفصل
• تغییر در الگوی راه رفتن
• عدم ثبات در هنگام راه رفتن

روش های تشخیص آرتروز مچ پا

آرتروز مچ پا یک بیماری التهابی مزمن است که به طور تدریجی باعث تخریب غضروف و استخوان‌های مچ پا می‌شود. برای تشخیص آرتروز مچ پا، پزشک از روش‌های مختلفی استفاده می‌کند که عبارتند از:

1. مصاحبه بالینی: پزشک ابتدا مصاحبه با بیمار را انجام می‌دهد تا اطلاعاتی درباره علائم، نشانه‌ها، شدت و مدت زمان درد، فعالیت‌های روزانه و وضعیت سلامت عمومی بیمار کسب کند.
2. بررسی جسمانی: در این مرحله، پزشک بخش مچ پا و مفاصل مجاور را بررسی می‌کند و از وضعیت مفاصل، درجه حرکت، نقاط تحت تأثیر درد و تورم وضعیتی به دست می‌آورد.
3. تصویربرداری پزشکی: روش‌های تصویربرداری مانند اشعه ایکس (X-ray)، توموگرافی کامپیوتری (CT scan) و رزونانس مغناطیسی (MRI) معمولاً برای تأیید و ارزیابی میزان تخریب غضروف و تغییرات استخوانی به کار می‌رود.
4. آزمایش‌های خون: برای اطمینان از عدم وجود بیماری‌های دیگر مانند التهاب مفاصل روماتوئید و گوت، آزمایش‌های خون ممکن است انجام شود.

روش‌های درمان آرتروز مچ پا

پس از تشخیص شدت آرتروز مچ پا توسط فوق تخصص مچ پا، روش‌های درمانی زیر با توجه به شرایط بیمار در نظر گرفته می‌شود:

1. استفاده از کفی یا پدهای طبی
2. استفاده از کفش‌های طبی
3. تزریق مفصلی دارو‌های استروئیدی
4. مصرف دارو‌های مسکن و ضد التهاب برای کاهش درد و تورم
5. کاهش وزن در افراد دارای اضافه وزن
6. انجام جلسات فیزیوتراپی
7. انجام نرمش‌های مناسب در منزل
8. تغییر سبک زندگی
9. استفاده از عصا یا واکر برای جابجایی
10. اوزون تراپی
11. پی آر پی
12. ارتوکین تراپی
13. جراحی در صورت لزوم

درمان‌هایی به روش جراحی

در مواردی که درمان‌های غیرجراحی نتیجه مطلوبی نداشته باشند و علائم و نشانه‌ها بسیار شدید باشند، ممکن است پزشک تصمیم به انجام جراحی برای درمان آرتروز مچ پا بگیرد. در زیر، تعدادی از روش‌های جراحی مورد استفاده برای درمان آرتروز مچ پا آورده شده است:

1. آرتروسکوپی مفصل مچ پا: در این روش، پزشک از طریق سوراخ‌های کوچک وارد مفصل مچ پا می‌شود و با استفاده از یک دستگاه آرتروسکوپی (دستگاهی با دوربین کوچک) ضربان‌های مفصل را مشاهده و تصحیح می‌کند. این روش به منظور تسکین درد و بهبود حرکت مفصل استفاده می‌شود.
2. آرترودز: در این روش، مفصل مچ پا به شکلی تغییر داده می‌شود که فشار و وزن بهتری به تمام نقاط مفصل توزیع شود. این ممکن است شامل اصلاح‌های استخوانی یا تنظیم دوباره زاویه‌های مفصل باشد.

چه زمانی جهت درمان آرتروز مچ پا نیاز به جراحی است؟

در مواردی که درمان غیرجراحی مانند داروها، فیزیوتراپی، تزریقات و تغییرات در سبک زندگی به خوبی بهبود نیافته و درد و مشکلات مچ پا به شدت مزاحم شده باشند و کیفیت زندگی فرد را تحت تأثیر قرار دهند، پزشک ممکن است به جراحی اشاره کند. عمل جراحی ممکن است شامل تعویض مفصل مچ پا یا فرآیندهای جراحی دیگری باشد.

تصمیم نهایی برای انجام جراحی یا استفاده از روش‌های غیرجراحی بر اساس شدت بیماری، سن، عوامل بهداشتی فرد و نیازهای زندگی او توسط پزشک تعیین می‌شود.

ورزش مناسب برای درمان آرتروز مچ پا

انجام ورزش مناسب می‌تواند تاثیر بسیار زیادی بر بهبود وضعیت آرتروز مچ پا داشته باشد و این ورزش‌ها حتما باید توسط فیزیوتراپیست یا متخصص تعیین شوند. ورزش‌هایی که معمولا برای درمان آرتروز مچ پا توصیه می‌شود، به شرح زیر است:

• ورزش‌هایی مانند شنا، دوچرخه سواری، یوگا و… که می‌تواند بار و فشار وارده به مفاصل را کاهش دهد و درد و انعطاف پذیری را بهبود بخشد.
• تمریناتی که عضلات پهلوها، ران‌ها و زانو‌ها را تقویت می‌کند و فشار وارده به مفاصل را کاهش می‌دهد.
• تمرینات اروبیکی که فشار بسیار کمی وارد می‌کند.
• تمرینات انعطاف پذیری که می‌تواند سفتی عضلات را کاهش دهد و دامنه حرکت مفاصل را بهبود بخشد.