بیماری دیابت، جزو شایعترین بیماری های متابولیکی انسان است. و به دلیل تولید نکردن انسولین در بدن به وجود می آید . که یکی از عارضه های آن بی حسی و کرختی اندام های بدن است.که به آن نوروپاتی دیابتی یا بی حسی پا در دیابت می گویند.
بی حسی پا در دیابت یک نوع بیماری عصبی به شمار می آید. افرادی که به دیابت مبتلا هستند با گذشت زمان دچار آسیب‌دیدگی عصبی در کل بدن می‌شوند. در برخی افراد، آسیب وارد شده به اعصاب بدون علائم خاص است، در حالی که در سایر افراد علائمی همچون درد، سوزش، یا بی‌حسی در دست‌ها، بازوها، پاها و ناحیه کف پا مشاهده می‌گردد. علاوه بر آن ممکن است اندام های دیگری از بدن مانند قلب ، اندام های جنسی و گوارش را تحت تاثیر قرار بدهد.
در افراد مبتلا به دیابت هر چه افزایش سن بیشتر باشد امکان ابتلا به نوروپاتی بیشتر است. همچنین بیشتر در بین افرادی مشاهده می شود که قند خون داشته و سطح چربی و فشار خون آنها بالا بوده و اضافه وزن داشتند.
عواملی که باعث نوروپاتی دیابتی می‌شود
- قند خون بالا
- چربی خون بالا
- طولانی بودن مدت ابتلا به دیابت
- سطح پایین تولید انسولین توسط بدن
- عوامل عصبی عضلانی
- عوامل مربوط به عملکرد سیستم ایمنی
- عوامل ژنتیک
- عوامل مربوط به سبک زندگی مثل سیگار کشیدن یا مصرف الکل
علائم نوروپاتی
- نوروپاتی با بی حسی و سوزش و درد انگشتان، پاها، کف پا، دست‌ها، و بازوها همراه است
- ضعیف شدن عضلات دست یا پا
- اسهال یا یبوست
- سوءهاضمه، حالت تهوع یا استفراغ
- سرگیجه در هنگام ایستادن یا بلند شدن
- ناتوانی جنسی در آقایان یا خشکی واژن در خانم‌ها
انواع نوروپاتی دیابتی
نوروپاتی محیطی
رایج‌ترین نوع نوروپاتی دیابتی است که باعث درد یا بی حسی در انگشتان پاها، کف پا، دست‌ها و بازوها می‌شود.
نوروپاتی سیستم عصبی خودکار یا اتونوم
باعث تغییر در عملکرد سیستم گوارش، ادرار و مدفوع، واکنش نسبت به شرایط جنسی، و نیز فعالیت نامناسب سیستم تعریق بدن می‌شود.
علاوه بر این در این حالت می‌تواند بر عصب کنترل کننده قلب و فشار خون و عصب ریه و چشم نیز اثر منفی داشته باشد.
نوروپاتی پروگزیمال
این شرایط باعث ایجاد درد در ران‌ها، باسن و ناحیه لگن شده و ضعف در پاها را به همراه دارد.
نوروپاتی کانونی
این شرایط باعث ضعف اعصاب در بدن می شود و درد عضله را به همراه دارد.
ورزش رفع بی حسی پا در دیابت
ورزش یکی از راه‌های ماثر در کنترل دیابت است همچنین توصیه می‌شود فرد دیابتی روزانه حتما پیاده روی داشته باشد.
1- جمع کردن و باز کردن انگشتان پا
2- بلند کردن پنجه و پاشنه پا
3- چرخش پنجه پا به طرفین : پنجه را بلند کنید ، پا را از مچ به طرف بیرون بچرخانید و روی زمیـن بگذاریـد دوبـاره پا را به حالـت اول برگردانیـد ، پنجه را بلند کنید و از وسط به طرف داخل بچرخانید و روی زمین بگذارید
4- چرخش پاشنه پا به طرفین : پاشنه را بلند کنی ، پاشنه پا را به طرف بیرون بچرخانید و روی زمین بگذارید، پاشنه را بلند کنید و از وسط به طرف داخل بچرخانید و روی زمین بگذارید
5- کشش پنجه: پاها را از زانو بلند کنید به طوری که ران و ساق پا در امتداد هم قرار بگیرند، پنجه پا را سوی خود و بعد به سمت مقابل بکشید و سپس دوباره پا را به حالت اول برگردانید.
6- چرخاندن مچ پا در حالی که پا را دراز کرده اید : پا را دراز کرده، بالا نگه دارید، مچ پا را در مسیر عقربه‌های ساعت بچرخانید، مچ پا را در مسیر بر عکس عقربه‌های ساعت بچرخانید.
7- حرکت انگشتان و پنجه پا: کاغذی روی زمین پهن کنید ، باپاهای برهنه روزنامه را مچاله کنید تا گلوله شود، گلوله را باز کنید تا به حالت اول برگردد، با پاها خود روزنامه را پاره کنید.
8- یک وسیله استوانه ای یا مدور زیر کف پا قرار دهید. با حرکت آن به عقب و جلو گردش خون را در پاهایتان افزایش دهید
9- سعی کنید با کمک انگشتانتان اجسام ریز را جابجا کنید.
10- روی زمین بنشینید و پاهایتان را به دیوار مماس کنید. یک بالش بین کف پا و دیوار قرار دهید با پنجه، انگشتان و پاشنه به بالش فشار آورید.
11- بالش را بین پاهایتان قرار دهید و با کناره مچ پا و انگشتانتـان به آن فشار وارد آورید.
12- یک پارچه لوله شده را از دو طرف بگیرید و قسمت وسط آن را در کف پا قرار دهید و سپس در حالی که زانوهایتان را کاملا صاف کرده اید دو طرف پارچه را با دستانتان به مدت 15 الی 20 ثانیه به سمت خود بکشید و چند بار تکرار کنید.
13- با انگشتان پای خود کلمه بنویسید.
14- در حالت نشسته و یا وقتی دراز کشیده اید پاهایتان را کنید. مچ پا را به صورت جلو و عقب، داخل و خارج و به صورت چرخشی در آورید. فقط مچ پا را حرکت دهید و پاها ثابت باشد. در هر جهت پا را بکشید.