مفصل شارکو چیست؟

زمانی که مفصل پا در قسمت میانی دچار بی حسی شود، منجر به ضعیف شدن استخوان ها در آن ناحیه و شکستگی و در رفتگی در یک یا دو پا می شود. به بیانی دیگر در بیماری مفصل شارکو پا هیچگونه دردی را حس نمی کند و با ضعیف شدن تدریجی استخوان پا، مفصل پا می تواند از جای خود حرکت کرده و در وضعیت نامناسبی قرار گیرد.

در این حالت، شکل پا حالت گهواره ای پیدا می کند، قوس کف پا از بین رفته و به سمت خارج امتداد می یابد، فرد هنگام ایستادن یا راه رفتن دچار مشکل می شود و نمی تواند تعادل خود را حفظ کند. پای شارکو اگر به موقع درمان نشود می تواند منجر به از کار افتادگی پا یا قطع آن شود.

روش های درمان مفصل شارکو

زمانی که بیماری مفصل شارکو در مرحله اول قرار دارد، تشخیص آن بسیار سخت است و با اشعه ایکس نیز قابل رویت نیست. در مراحل بعدی به دلیل تغییرات بزرگی که در پا و مفصل ها ایجاد می شود، با اشعه ایکس و معاینات فیزیکی قابل تشخیص است. روش های درمانی که برای این بیماری مورد استفاده قرار می گیرد به میزان آسیب و مرحله این بیماری بستگی دارد و به شرح زیر است:

• کاهش تورم و ایجاد گرما
• تثبیت مچ پا به پایین با بی حرکت کردن آن بوسیله قالب گچی، چکمه متحرک و بریس
• از بین بردن هرگونه وزن و فشار از روی پا با استفاده از عصا، واکر و ویلچر
• استفاده از کفش و بریس سفارشی
• اصلاح فعالیت های فرد
• انجام عمل جراحی توسط متخصص به یکی از روش های استئوتومی برای بازسازی، فیوژن مچ پا، اگزستکتومی و قطع عضو و اتصال پروتز عضو مصنوعی

علائم مفصل شارکو

• در مرحله اول که تخریب تدریجی مفصل نام دارد، مفصل های مچ پا دچار التهاب شده و متورم می شوند. در این حالت قسمت داخلی مفصل ها و استخوان مجاور آن دچار شکستگی های ریز شده، ثبات و استحکام خود را از دست می دهد، معمولا دما در این نواحی افزایش می یابد، در رفتگی ایجاد می شود، قوس پا محو شده و حالت صاف یا ته گهواره ای پیدا می کند.
• در مرحله دوم که بهبودی مقطعی مفاصل نام دارد، بدن به طور خودکار به بازسازی مفاصل آسیب دیده می پردازد، التهاب کم تر می شود، تورم آن کاهش می یابد و روند تخریب استخوان متوقف می شود.
• در مرحله سوم که بازسازی نام دارد، مفاصل و استخوان مچ پا بهبودی کامل می یابد اما شکل اولیه خود را از دست داده است.

دلایل ایجاد مفصل شارکو

مفصل شارکو که به نام اختلال نورومتابولیک مفصل نیز شناخته می‌شود، عموماً به دلیل آسیب به نظام عصبی مرکزی یا عصب‌های محیطی رخ می‌دهد. عواملی که ممکن است به ایجاد مفصل شارکو منجر شوند عبارتند از:

1. دیابت: افراد مبتلا به دیابت نوع ۱ و ۲ مستعدتر برای ایجاد مفصل شارکو هستند، به خصوص اگر کنترل قند خون ناشایست باشد.
2. نوروپاتی دیابتیک: خسارت به عصب‌های محیطی که باعث تخریب و آسیب درک معماری مفاصل می‌شود.
3. سندرم شارکو-ماری-توث: یک بیماری ژنتیکی نادر که تأثیری بر قدرت استفاده از عضله‌ها دارد و می‌تواند به تخریب مفاصل منجر شود.
4. ضربه و آسیب فیزیکی: آسیب جدی به مفصل می‌تواند باعث نقص عصبی شده و مفصل شارکو را ایجاد کند.
5. بیماری‌های عفونی: عفونت‌ها می‌توانند به عفونت عصبی و التهاب مفاصل منجر شوند.
6. بیماری عروقی: بیماری هایی که با آسیب عروقی همراه هستند، مانند آترواسکلروز می توانند بدون تأثیر مستقیم بر عصب‌ها، منجر به مفصل شارکو شوند.

این فقط چند مثال از علل ایجاد مفصل شارکو است و در هر صورت، برای تشخیص صحیح و درمان این وضعیت، مراجعه به یک پزشک متخصص مفاصل یا ارتوپدیست الزامی است.

جمع بندی

بیماری مفصل شارکو یک بیماری نوروپاتی اعصاب محیطی است که اگر در مراحل اولیه مورد توجه قرار گیرد، می تواند تا حد زیادی کنترل شود. این بیماری در هر مرحله با علائمی همراه است و روش های درمانی در هر مرحله با مرحله دیگر تفاوت دارد.