متخصص مچ پا به پزشکان ارتوپدی اشاره دارد که در تشخیص و درمان مشکلات و اختلالات مچ پا از جمله آسیبهای ورزشی، ارتروز، شکستگیها، آرتروز و… متخصص هستند. این افراد از ابزارها و تصاویر تشخیصی مانندام آر آی و سونوگرافی استفاده میکنند و برنامه درمانی هر شخص را مناسب با وضعیت او پیشنهاد میدهند. روشهای درمانی متخصصان مچ پا شامل تجویز دارو، فیزیوتراپی و در نهایت جراحی است که در موارد شدید و وخیم کاربرد دارد. برای آشنایی بیشتر با بیماریهایی که توسط این افراد درمان میشود، با ما همراه باشید.
کدام بیماریها توسط فوق تخصص مچ پا قابل درمان است؟
برای تبدیل شد به یک متخصص مچ پا، لازم است افراد پس از قبولی در کنکور و تحصیل در دانشکده پزشکی، دوره تخصصی ارتوپد را طی کنند. این دوره تخصصی شامل آموزش و تحقیقات در زمینه مشکلات مچ پا است و به واسطه آن میتوان بیماریهایی از جمله پای دیابتی، شکستگی مچ پا، میخچه و خار پاشنه، قوس کف پا، ناهنجارهای مادرزادی و… را درمان کرد. در ادامه به هر کدام از این بیماریها و مشکلات مچ پا خواهیم پرداخت و توصیه میکنیم به علائم آنها توجه داشته باشید.
پای دیابتی
پای دیابتی مشکلی بسیار جدی و ناشی از عوارض طولانی مدت بیماری دیابت است که بر روی پا، مچ پا و انگشتان پا تاثیر میگذارد. از عوارض و علائم این مشکل که در اثر اختلال سطح قند خون بوجود میآید میتوان به کاهش حس و درد در پاها، نوروپاتی دیابتیک، ضعف جریان خون در پاها و آترواسکلروزیس عروقی، زخم با وسعت و عمق متفاوت و عفونت و جراحت ناشی از آن اشاره کرد. مراقبتها درمانهایی که توسط فوق تخصص مچ پا برای درمان پای دیابتی در نظر گرفته میشود شامل تمیزکاری زخمها، استفاده از کفش مناسب، کنترل قند و فشار خون، ارزیابی منظم پاها و در صورت لزوم جراحی است.
شکستگی مچ پا
شکستگی مچ پا یکی از شایعترین آسیبهای مچ پا است که در اثر وارد شدن ضربه در ورزش یا تصادف، سقوط از ارتفاع و انجام فعالیتهای ورزشی شدید ایجاد میشود. با توجه به این که مچ پا از چندین استخوان تشکیل شده است، شکستگی مچ پا را میتوان شکستگی ریز یا درشت در هر کدام از این استخوانها تعریف کرد. روشهای درمانی که برای درمان این عارضه تعیین میشود به شدت شکستگی و علائم آن بستگی دارد و شامل استفاده از مچ بند، گچ گرفتگی، مصرف دارو، استفاده از کمپرس سرد، فیزیوتراپی و در صورت نیاز جراحی است.
میخچه و خار پاشنه
میخچه پاشنه یا التهاب فاشیای پاشنه معمولا به دلیل تحمل نامناسب فشار و بار بر روی فاشیا در اثر پیاده روی طولانی مدت، ورزشهای باشگاهی، استفاده از کفش نامناسب و… ایجاد شود. از جمله علائم میخچه پاشنه پا میتوان به درد و تورم صبحگاهی اشاره کرد که با استفاده از تزریق ضد التهاب، جراحی، کفش مناسب و فیزیوتراپی درمان میشود. خار پاشنه یا پروز پاشنه، عارضهای است که در آن یک استخوان در قسمت پشتی پاشنه به دلیل فشار بیش از حد بر روی بافتهای مجاور آن رشد میکند. روشهای درمای که برای خار پاشنه استفاده میشود تقریبا مشابه روشهای درمانی میخچه پاشنه است.
قوس کف پا
قوس کف پا به انحنای طبیعی کف پا اشاره دارد و به سه نوع قوس کوچک، قوس متوسط یا عرضی و قوس بزرگ تقسیم میشود. قوس کف پا باعث توزیع مناسب بار بین پنجهها و پاشنههای پا میشود و در تعادل بدن نقش بسیار مهمی دارد. در صورتی که این ناهمواری بیشتر یا کمتر از حالت مناسب و طبیعی باشد، افراد را با مشکلات بسیار جدی مواجه میکند. برای درمان این مشکل و با توجه به میزان قوس از کفی و کفش طبی و جراحی میتوان استفاده کرد.
ناهنجاریهای مادرزادی
ناهنجاریهای مادرزادی، ناهنجاریهایی هستند که در زمان تشکیل جنین در رحم مادر ایجاد میشوند و میتوانند در بخشهای مختلف بدن از جمله پاها دیده شوند. از جمله این ناهنجاریهای مادرزادی میتوان به فلج مفصل یا پای خمیده، نقصهای انحرافی و دفورمیتی پا و آرتروگریپوز اشاره کرد. لازم است برای درمان اینگونه مشکلات حتما به متخصص مراجعه کرده و برنامههای درمانی را به صورت صحیح انجام دهید.
آرتروز مفاصل پا
آرتروز پا و مچ پا یک بیماری التهابی- تخریبی است که منجر به تخریب درونی مفاصل پا و ایجاد سفتی، محدودیت حرکت و درد در آنها میشود. از جمله علل بروز این عارضه میتوان به افزای سن و پیری، آسیب دیدگیهای قدیمی، جراحیهایی که در گذشته انجام شده، عوامل ژنتیکی و استفاده نادرست و طولانی مدت از مفاصل اشاره کرد. استفاده از کفش مناسب، استفاده از وسایل پشتیبانی، عدم انجام فعالیتهای سنگین، مصرف دارو و مکملهای غذایی، فیزیوتراپی و عمل جراحی در موارد شدید، روشهای درمانی است که برای رفع این مشکل استفاده میشود.
آسیبهای ورزشی
آسیبهای ورزشی، آسیبهایی هستند که در نتیجه انجام فعالیتهای ورزشی و تمرینات بدنی شدید و به دلیل فشار زیاد، انجام حرکات نادرست، برخورد تصادفی و تمرین بیش از حد اتفاق میافتند. این آسیبها ممکن است در قسمتهای مختلف بدن ایجاد شوند و از رایجترین آنها میتوان به شکستگی مچ پا، پارگی رباط، پارگی مینیسک و… اشاره کرد. هر کدام از آسیبهای ورزشی دارای روشهای درمانی خاصی هستند که توسط متخصص مچ پا برای ورزشکاران در نظر گرفته میشود.
دفورمیتیهای پا
دفورمیتیهای پا، نقصهای تشکیلی و ساختاری در پا هستند که به دلیل ژنتیک، مادرزادی، عوامل محیطی و… ایجاد شده و شکل و استقامت پاها را تحت تاثیر قرار میدهند. کف پای صاف، کف پای خمیده، خمیدگی استخوانها و مفاصل در یک پا یا هر دو پا و… از جمله دفورمیتیهای پا هستند که موجب درد، سفتی، محدودیت حرکت، عدم توانایی راه رفتن میشوند و در موارد شدید نیاز به عمل جراحی دارند.